Bir masa üstü oyun klasiği: DIPLOMACY!

“Masa üstü oyun” kavramının ne kadar geniş bir kitleye hitap ettiğini daha önceki yazılardan fark etmişsinizdir.

Benim burada tanıtmak istediğim “masa üstü oyunlar”, doğal olarak, “yaşını başını almış”, “büyümüş de küçülmeye başlamış” olan, orta yaş ve üstü oyuncu kitlesine hitap eden, strateji ve diplomasi unsurlarını, şans faktörü ile karıştıran ve tarihi gerçekçiliği ön planda tutan oyunlar.
Bunlara, cosim (Conflict Simulation) veya Wargame adı verilmiş.

Not: Bu konu ile ilgili başka bir yazıyı, Sayın Mehmet Fatih Baş’ın blogu, “Koltuk Generali”’den okuyabilirsiniz. (Benim de ilgi ile izlediğim bir blog!)

http://koltukgenerali.blogspot.com/2006/08/harp-oyunlar-zerine-genel-malumat.html

Sözünü ettiğim, yazıda, “wargame/cosim” tipi oyunlar hakkında ayrıntılı bilgi verildiğinden dolayı, bir tekrar yapmak yerine, bu tip oyunların en yaygın olanlarından bahsetmek istiyorum.

Diplomasi 1954 yılında, Allan B. Calhamer tarafından geliştirilmiş ve 1959 yılında, 500 adet bastırılarak satılmıştır.

Oyunun konusu, 1. Dünya Savaşı öncesinde, Avrupa’da ki 7 devlet arasındaki (Fransa, Almanya, Avusturya-Macaristan, İngiltere, Osmanlı İmparatorluğu, İtalya ve Rusya) politik ve askeri mücadeledir.

1901 yılının Avrupa, Asya, Kuzey Afrika ve Orta Doğu’nun bir bölümünü gösteren harita belirli eyaletlere bölünmüştür.

Harita, 56 kara ve 19 deniz bölgesine ayrılmıştır. Kara bölgelerine, ülke veya eyalet isimleri verilmiştir. (Tunus veya Bohemya gibi) 34 kara bölgesinde, “kaynak noktaları yer almaktadır. Bu noktalardan 12 tanesi, oyun başladığında, kimseye ait değildir. Doğal olarak, sahip olduğunuz “ kaynak noktaları” arttıkça, elinizdeki birliklerin sayısını da arttırabilirsiniz.

İngiltere ve Rusya hariç, her ülke oyuna 2 ordu ve 1 donanma ile başlar.

“Üzerinde güneş batmayan Britanya İmparatorluğu”’nu temsil etmek üzere,İngiltere’nin, 2 donanması ve 1 ordusu varken, Rusya’nın adeta bitmez, insan gücünü vurgulamak için, 2 ordu ve 2 donanması vardır.

(Bence, oyunun ilk zayıf noktalarından birisi de bu; o tarihlerde, Rusya’nın Kuzey denizlerinde ve Karadeniz’deki deniz kuvvetleri abartılmış olarak oyuna yansıtılmış. Bunun yerine 1 donanma ve 3 ordu başlangıç olarak verilebilirdi. Neyse, alın size, ilk “house rule”!)

Oyun başlangıcında, her devlet 3 veya 4 “kaynak noktası” sahibidir.

Oyun esnasında her yıl, İlkbahar ve Sonbahar olmak üzere, iki sezona bölünmüştür.

Her sezon, kendi içinde, diplomatik görüşme ve hareket bölümlerine ayrılmıştır.

Oyun sırası size geldiğinde, bu birimler harita üzerinde, komşu bir bölgeye gönderilir ve bu bölge ele geçirilir ya da düşman saldırısı karşısında savunmasına yardımcı olunur.

Her bölgede en fazla 1 birlik bulunabilir.

Simultane hareket sonrasında ortaya çıkan çatışmalar sonucunda, yenilen tarafın birlikleri “geri çekilme” ve “çözülme” aşamasından geçer.

Yılda bir defa, sonbahar sezonu bitiminde, taraflar dinlenerek yaralarını sararlar. Bu dönemde yeni birlikler üretilir; eldeki birlik sayısı, “kaynak noktalarından” fazla ise, bakılamadıklarından dolayı dağıtılırlar.

Eldeki birliklerin sayısının ve hareket kabiliyetlerinin azlığından anlaşılabileceği gibi, oyunda önemli olan, diplomasiye dayalı stratejidir. Oyuncular kendi aralarında, oyunun gelişimine bağlı olarak, istedikleri kadar pakt kurabilirler ve yapmış oldukları bazı paktları bozabilirler.

Oyun esnasında, elindeki tüm “kaynak noktalarını” kaybeden taraf oyundan elenir.

Bir “Sonbahar” sezonunun bitiminde, 18 “kaynak noktasını” ele geçiren taraf, oyunu kazanmış olur.

Tabii ki, oyunun kuraları daha fazla; ama, fazlaca ayrıntıya girip, okuyucuyu sıkmayalım.

İsteyenler aşağıdaki linkten, basit, ama tüm kuralları sıralayan bir listeyi (İngilizce) okuyabilirler.

http://www.wizards.com/avalonhill/rules/Diplomacy_FiveMinGuide.pdf